روابط بین صفات در اکوتیپ‌های آویشن دنایی (Thymus daenensis subsp. daenensis) تحت شرایط بدون تنش و تنش خشکی

روابط بین صفات در اکوتیپ‌های آویشن دنایی، آزمایشی در دو محیط بدون‌ تنش و واجد تنش خشکی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار در سال زراعی 97-1396 در شهرستان ابرکوه بررسی شد. برای تعیین روابط بین صفات از همبستگی ساده و برای تعیین صفات مؤثر و نیز میزان اثرات مستقیم و غیرمستقیم آنها بر وزن خشک اندام ‌هوایی به‌ترتیب از رگرسیون گام‌به‌گام و تجزیه علیت و همچنین جهت یافتن عوامل پنهانی که باعث ایجاد همبستگی‌های خاصی بین متغیرهای اندازه‌گیری ‌شده می‌شوند، از تجزیه به عامل‌ها استفاده شد. ضرایب همبستگی بین صفات نشان داد که وزن‌تر و خشک اندام‌هوایی با بزرگ­ترین و کوچک­ترین قطر تاج‌ پوشش، سطح تاج ‌پوشش، طول‌ برگ، تعداد ساقه در بوته و عملکرد اسانس در هر دو شرایط آزمایش رابطه مثبت و معنی‌دار داشت. نتایج رگرسیون گام‌به‌گام نشان داد که در شرایط بدون ‌تنش صفات سطح تاج ‌پوشش، طول و عرض برگ، تعداد گل در گل‌آذین و تعداد روز تا 50% گلدهی و در شرایط تنش‌خشکی صفات سطح تاج‌ پوشش، طول و عرض برگ و تعداد روز تا 50% گلدهی وارد معادله شدند. در تجزیه علیت در هر دو شرایط سطح تاج ‌پوشش بیشترین اثر مستقیم و مثبت و عرض برگ اثر مستقیم و منفی بر وزن خشک اندام‌ هوایی داشتند. با استفاده از تجزیه به عامل‌ها در هر دو شرایط سه عامل اصلی در مجموع حدود 76% از تغییرات کل را توجیه کردند و صفات وزن ‌تر و خشک اندام‌ هوایی، بزرگ­ترین و کوچک­ترین قطر تاج ‌پوشش، سطح تاج ‌پوشش، طول‌ برگ، تعداد ساقه در بوته و عملکرد اسانس از اجزای تشکیل‌دهنده این عوامل بودند.